Раздзел 1

¹Бог, Які шмат разоў і многімі спосабамі здаўна прамаўляў да бацькоў нашых праз прарокаў,

²у гэтыя апошнія дні прамовіў нам праз Сына, Якога паставіў спадкаемцам усяго, праз Якога і вякі стварыў.

³Ён, будучы ззяннем славы і адлюстраваннем істоты Яго і трымаючы ўсё словам сілы Сваёй, здзейсніўшы Сабою ачышчэнне грахоў нашых, сеў праваруч прастола велічы ў вы́шніх,

⁴настолькі пераўзыходзячы ангелаў, наколькі выда́тнейшае за іх унасле́даваў імя́.

⁵Бо каму з ангелаў калі-небудзь сказаў Бог: “Ты Сын Мой, Я сёння нарадзіў Цябе”? І яшчэ: “Я буду Яму Айцом, і Ён будзе Мне Сынам”?

⁶Таксама, калі ўводзіць Першароднага ў свет, кажа: “і няхай пакло́няцца Яму ўсе ангелы Божыя”.

⁷Пра ангелаў сказана: “Ты робіш ангеламі Сваімі духаў і служыцелямі Сваімі — полымя вогненнае”.

⁸А пра Сына: “прастол Твой, Божа, у век веку; жазло́ царства Твайго — жазло справядлівасці.

⁹Ты ўзлюбіў праведнасць і ўзненавідзеў беззаконне; таму пама́заў Цябе, Божа, Бог Твой алеем радасці больш за супольнікаў Тваіх”;

¹⁰і: “у пачатку Ты, Госпадзі, заснаваў зямлю, і нябёсы — справа рук Тваіх;

¹¹яны загінуць, а Ты застане́шся; і ўсе, як адзежа, састарацца,

¹²і, як вопратку, згорнеш іх, і яны зме́няцца; а Ты — той самы, і гады́ Твае не скончацца”.

¹³Каму з ангелаў сказаў калі-небудзь Бог: “сядзі праваруч Мяне, пакуль пакладу ворагаў Тваіх у падножжа ног Тваіх”?

¹⁴Хіба не ўсе яны — службовыя духі, пасла́ныя на служэнне дзеля тых, якія маюць унасле́даваць спасе́нне?

 

Раздзел 2

¹Таму мы павінны быць асабліва ўважлівымі да пачутага, каб не адпа́сці.

²Бо, калі праз ангелаў прамоўленае слова было́ непару́шным і ўсякае парушэ́нне і непаслушэ́нства вялі да справядлівай адплаты,

³то як пазбе́гнем яе мы, не дба́ючы пра такую веліч — спасенне, якое, будучы спачатку абве́шчана Госпадам, ў нас было ўмацавана тымі, хто чуў гэта,

⁴а Бог засведчыў гэта і знаме́ннямі, і цудамі, і рознымі сіламі, і раздава́ннем дароў Духа Святога па волі Сваёй?

⁵Бо не ангелам Бог падпарадкава́ў будучы свет, пра які мы вядзём гаворку;

⁶засве́дчыў жа нехта недзе, кажучы: “што́ ёсць чалавек, што Ты па́мятаеш яго? альбо сын чалавечы, што Ты дба́еш пра яго?

⁷Мала ніжэйшым за ангелаў зрабіў Ты яго; славаю і пашанаю ўвянчаў Ты яго і паставіў яго над справамі рук Тваіх;

⁸усё пакары́ў пад ногі яго”. А калі пакары́ў яму ўсё, то не пакінуў нічога непако́раным яму. Цяпер жа яшчэ не бачым, каб яму ўсё было пако́рана;

⁹але мала ніжэйшым за ангелаў бачым Іісуса, увянча́нага славаю і пашанаю за пакуты смяротныя, каб Ён па благадаці Божай зведаў смерць за ўсіх.

¹⁰Бо нале́жала, каб Той, дзеля Якога ўсё і праз Якога ўсё, Які многіх сыноў прыводзіць да славы, правадыра́ спасення іх зрабіў даскана́лым праз пакуты.

¹¹Бо і Той, Хто асвяча́е, і тыя, што асвяча́юцца, усе — ад Адзінага; таму Ён не саромеецца называць іх братамі, кажучы:

¹²“абвяшчу́ імя́ Тваё брата́м Маім, пасярод царквы буду апяваць Цябе”.

¹³І яшчэ: “Я буду спадзявацца на Яго”. І яшчэ: “вось Я і дзеці, якіх даў Мне Бог”.

¹⁴А паколькі гэтыя дзеці адзінай плоці і крыві, то і Ён таксама ўспрыняў плоць і кроў, каб смерцю пазба́віць сілы таго, хто ма́е ўладу смерці, гэта значыць дыявала,

¹⁵і вы́зваліць тых, якія з-за страху смерці ўсё жыццё былі падле́глыя рабству.

¹⁶Бо не ад ангелаў Ён успрыма́е прыроду, а ўспрымае ад семені Аўраамава.

¹⁷Таму Ён павінен быў ва ўсім стаць падобным да братоў, каб быць мі́ласцівым і верным Першасвятаром перад Богам для ўміласціўле́ння за грахі народа.

¹⁸Бо паколькі Ён прыня́ў пакуты, Сам прайшоўшы праз выпрабава́нні, то можа дапамагчы́ тым, хто ў выпрабава́ннях.

 

Раздзел 3

¹Дык вось, браты святыя, супольнікі нябеснага паклі́кання, паглядзі́це на Пасла́нніка і Першасвятара вызнання нашага, Хрыста Іісуса,

²Які верны Таму, Хто паставіў Яго, як і Маісей ва ўсім доме Яго.

³Бо Ён удасто́ены настолькі бо́льшай славы, чым Маісей, наколькі большы гонар у параўнанні з домам ма́е той, хто пабудаваў яго;

⁴таму што ўсякі дом будуецца кім-небудзь; а будаўнік усяго — Бог.

⁵І Маісей верны ва ўсім доме Яго, як служы́цель, дзеля све́дчання таго, што нале́жала абвясціць.

⁶А Хрыстос — як Сын у доме Яго; дом жа Яго — мы, калі толькі цвёрда захаваем да канца адвагу і надзею, якою ганарымся.

⁷Таму, як кажа Дух Святы, “сёння, калі пачуеце голас Яго,

⁸не зрабіце жорсткімі сэрцы вашы, як падчас бунту, у дзень спакушэння ў пустыні,

⁹дзе спакушалі Мяне бацькі вашы, выпрабоўвалі Мяне і бачылі справы Мае сорак гадоў.

¹⁰Таму разгневаўся Я на той род і сказаў: яны заўсёды блука́юць сэ́рцам і не спазналі яны шляхоў Маіх;

¹¹таму пакляўся Я ў гневе Маім, што яны не ўвойдуць у спакой Мой”.

¹²Глядзіце, браты, каб не было ў кім у вас сэрца злога і бязвернага, каб не адступі́цца ад Бога жывога.

¹³А настаўляйце адзін аднаго кожны дзень, пакуль можна казаць “сёння”, каб не стаў жорсткім хто з вас, уведзены ў зман грахом.

¹⁴Бо мы сталі супольнікамі Хрыста і застане́мся імі, калі толькі пачатае жыццё цвёрда ўтрымаем да канца,

¹⁵пакуль гаворыцца: “сёння, калі пачуеце голас Яго, не зрабіце жорсткімі сэрцы вашы, як падчас бунту”.

¹⁶Бо некаторыя, хто чуў, узбунтава́ліся; але не ўсе, хто выйшаў з Егіпта разам з Маісеем.

¹⁷На каго ж гневаўся Ён сорак гадоў? Хіба не на тых, што саграшылі, чые косці пале́глі ў пустыні?

¹⁸Пра каго ж кажучы Ён пакляўся, што не ўвойдуць у спакой Яго, калі не пра тых, якія не скарыліся?

¹⁹І мы бачым, што яны не змаглі ўвайсці з-за нявер’я.

 

Раздзел 4

¹Дык вось, будзем асцерага́цца, каб, пакуль яшчэ застаецца ў сіле абяцанне пра ўваход у спакой Яго, не аказалася, што нехта з вас спазніўся.

²Бо і нам да́дзена дабравесце, як і тым; але не пайшло ім на карысць слова пачутае, не спалучы́ўшыся з вераю тых, якія пачулі.

³А ўваходзім у спакой мы, якія ўверавалі, бо Ён сказаў: “Я пакляўся ў гневе Маім, што яны не ўвойдуць у спакой Мой”, хоць справы Яго былі здзейснены на пачатку свету.

⁴Таму што ска́зана недзе пра сёмы дзень так: “і спачыў Бог у дзень сёмы ад усіх спраў Сваіх”.

⁵І яшчэ тут: “не ўвойдуць у спакой Мой”.

⁶Дык вось, паколькі некаторым застае́цца магчымасць увайсці ў яго, а тыя, каму раней абве́шчана, не ўвайшлі з-за непакорлівасці,

⁷то Ён зноў вызначае пэўны дзень — “сёння”, гаворачы праз Давіда, пасля такога доўгага часу, як вышэй сказана: “сёння, калі пачуеце голас Яго, не зрабіце жорсткімі сэрцы вашы”.

⁸Бо калі б Іісус Навін увёў іх у спакой, то не гаварылася б пасля гэтага пра іншы дзень.

⁹Таму для народа Божага суботні спакой яшчэ наперадзе.

¹⁰Бо хто ўвайшоў у спакой Яго, той і сам спачыў ад спраў сваіх, як Бог — ад Сваіх.

¹¹Дык вось, пастараемся ўвайсці ў той спакой, каб хто-небудзь не паў, пераняўшы той самы прыклад непакорлівасці.

¹²Бо слова Божае — жывое, і дзейснае, і вастрэйшае за любы меч двухбаковы, і пранікае яно да раздзялення душы́ і духа, суставаў і мозгу касцей, і су́дзіць помыслы і намеры сэрца.

¹³І няма стварэння, схаванага ад Яго, а ўсё аголена і адкрыта перад вачыма Яго: Яму дадзім адказ.

¹⁴Дык вось, маючы Першасвятара вялікага, Які прайшоў нябёсы, Іісуса, Сына Божага, будзем цвёрда трымацца вызнання нашага.

¹⁵Бо мы маем не такога першасвятара, што не можа пакутаваць разам з намі ў немачах нашых, а Такога, што зазнаў усё, падобна нам, акрамя граху.

¹⁶Таму прысту́пім з адвагаю да прастола благадаці, каб атрымаць міласць і здабыць благадаць для своечасовай дапамогі.

 

Раздзел 5

¹Таму што кожны першасвятар, з людзей вы́браны, дзеля людзей ставіцца на служэнне Богу, каб прыносіць дары і ахвяры за грахі,

²бу́дучы здольны спагада́ць тым, хто ў няве́данні і ўве́дзены ў зман, бо і сам ахоплены не́маччу,

³і таму ён павінен як за народ, так і за сябе прыносіць ахвяры за грахі.

⁴І ніхто сам сабе не надае́ гэтай годнасці, толькі пакліканы Богам, як і Аарон.

⁵Так і Хрыстос не Сам Сябе праславіў, стаўшы першасвятаром, а Той, Хто сказаў Яму: “Ты Сын Мой, Я сёння нарадзіў Цябе”;

⁶як і ў іншым месцы кажа: “Ты святар навек па чыну Мелхіседэкаву”.

⁷Ён у дні Свайго цялеснага жыцця ўзнёс малітвы і прашэ́нні з ускліка́ннем моцным і са слязьмі Таму, Хто мог збавіць Яго ад смерці, і пачуты быў за глыбокую пашану да Бога;

⁸хоць і Сын Ён, аднак праз пакуты навучы́ўся паслушэ́нству

⁹і, будучы дасканалым, стаў для ўсіх паслухмя́ных Яму прычынаю спасення вечнага,

¹⁰назва́ны ад Бога Першасвятаром па чыну Мелхіседэкаву.

¹¹Пра гэта мы многае маем сказаць, але цяжка растлума́чыць, бо вы сталі няздо́льнымі слухаць.

¹²І хоць пара́ ўжо вам самім быць настаўнікамі, але вас зноў трэба вучы́ць першаасно́вам вучэння Божага, і вам зноў патрэ́бна малако, а не цвёрдая ежа.

¹³Бо кожны, каго кормяць малаком, той недасве́дчаны ў слове праўды, таму што гэта дзіця;

¹⁴а цвёрдая ежа — для дасканалых, у якіх пачуцці вопытам прыву́чаны адрозніваць дабро і зло.

 

Раздзел 6

¹Дык вось, адкла́ўшы нача́ткі вучэння Хрыстовага, будзем імкну́цца да даскана́ласці, а не закладаць нано́ва падмурка, гаворачы пра пакаянне ў мёртвых справах і пра веру ў Бога,

²пра вучэнне аб хрышчэннях, пра ўскладанне рук, пра ўваскрасенне мёртвых і пра суд вечны.

³Зробім і гэта, калі Бог дазволіць.

⁴Бо немагчыма тых, што аднойчы прасвяціліся, і паспыта́лі да́ру нябеснага, і сталі супо́льнікамі Духа Святога,

⁵і паспыта́лі добрага слова Божага і сіл будучага веку,

⁶і адпалі, — зноў абнаўляць пакаяннем, калі яны зноў распінаюць у сабе Сына Божага і зневажаюць Яго.

⁷Бо зямля, якая напо́йваецца частымі дажджамі і родзіць расліны на карысць тым, дзеля каго яна і абрабля́ецца, атры́млівае благаславенне ад Бога;

⁸а тая, што прыносіць церні і бадзякі́ — нягодная і блізкая да пракляцця, вынік якога — спале́нне.

⁹А што да вас, узлџбленыя, то спадзяёмся, што вы ў лепшым стане і трыма́ецеся спасення, хоць мы і гаворым так.

¹⁰Бо не няправедны Бог, каб забыць справу вашу і працу любові, якую вы праявілі ў імя́ Яго, паслужы́ўшы і слу́жачы святым.

¹¹Жадаем жа, каб кожны з вас, дзеля ўпэўненасці ў здзяйсненні надзеі, праяўляў такую самую руплівасць да канца;

¹²каб вы не сталі лянівымі, а былі перайма́льнікамі тых, якія вераю і доўгацярплівасцю атрымліваюць у спадчыну абяцанае.

¹³Бо даючы́ абяцанне Аўрааму, Бог, паколькі не мог нікім вышэйшым паклясціся, то кляўся Самім Сабою,

¹⁴кажучы: “сапраўды, благаслаўля́ючы благаслаўлџ цябе і, размнажа́ючы размножу цябе”.

¹⁵І так Аўраам, праявіўшы доўгацярплівасць, атрыма́ў абяца́нае.

¹⁶Людзі клянуцца вышэйшым, і кожная спрэчка іх зака́нчваецца клятвай дзеля сцвярджэ́ння.

¹⁷Таму і Бог, жадаючы выразней паказаць спадкаемцам абяцання нязменнасць Сваёй волі, замацаваў яго клятвай,

¹⁸каб у дзвюх нязме́нных рэчах, у якіх не можа Бог салгаць, цвёрдае суцяшэнне мелі мы, пабегшы, каб ухапіцца за надзею, якая перад намі

¹⁹і якая нам для душы́ нібы якар трывалы і моцны, што ўваходзіць унутр за заслону,

²⁰куды як папярэднік увайшоў дзеля нас Іісус, стаўшы Першасвяшчэннікам навек па чыну Мелхіседэкаву.

 

Раздзел 7

¹Бо Мелхіседэк, цар Саліма, свяшчэннік Бога Ўсявы́шняга, той, які сустрэў Аўраама, калі ён вяртаўся пасля паражэ́ння цароў, і благаславіў яго,

²якому і дзесяціну з усяго вы́дзеліў Аўраам, — найперш, паводле значэння імені — цар праўды, а затым і цар Саліма, што азнача́е — цар міру,

³без бацькі, без маці, без радаслоўя, не ма́ючы ні пачатку дзён, ні канца жыцця, падобна Сыну Божаму, застае́цца свяшчэннікам назаўсёды.

⁴Бачыце, які вялікі той, каму і Аўраам, патрыярх, даў дзесяціну з найлепшай здабы́чы сваёй.

⁵Тыя з сыноў Леві́евых, што прымаюць свяшчэнства, маюць запаведзь — браць па закону дзесяціну з народа, гэта значыць, са сваіх братоў, хоць і тыя паходзяць з роду Аўраама;

⁶а гэты, які не паходзіць з іх роду, атрымаў дзесяціну ад Аўраама і благаславіў таго, хто меў абяцанні.

⁷Бясспрэчна ж, што меншае атрымлівае благаславенне ад большага.

⁸І тут атрымліваюць дзесяціны людзі смяротныя, а там — той, хто мае пра сябе сведчанне, што ён жывы.

⁹І, можна сказаць, сам Левій, які атрымлівае дзесяціны, праз Аўраама даў дзесяціну:

¹⁰бо ён быў яшчэ ўнутры бацькі, калі Мелхіседэк сустрэў яго.

¹¹Дык вось, калі б дасканаласць дасяга́лася праз левіцкае свяшчэнства, — бо на ім грунтуецца закон, да́дзены народу, — то якая б яшчэ была́ патрэба з’яўляцца іншаму свяшчэнніку па чыну Мелхіседэкаву, такому, які б не называўся па чыну Ааронаву?

¹²Бо з пераменаю свяшчэнства павінен перамяніцца і закон,

¹³бо Той, пра Каго гаворыцца гэта, належаў да іншага калена, з якога ніхто не служыў пры ахвярніку;

¹⁴бо вядома, што Гасподзь наш паходзіць ад Іуды, пра калена якога ў дачыненні да свяшчэнства Маісей не сказаў нічога.

¹⁵І гэта яшчэ ясней відаць, калі па падабенству Мелхіседэкаву паўстае Свяшчэннік іншы,

¹⁶Які стаў такім не паводле закону запаведзі плоцкай, а паводле сілы жыцця нятленнага.

¹⁷Бо засве́дчана: “Ты свяшчэннік навек па чыну Мелхіседэкаву”.

¹⁸Дык вось, адбываецца адмена ранейшай запаведзі з-за яе слабасці і бескары́снасці —

¹⁹бо закон нічога не давёў да дасканаласці, — і даецца лепшая надзея, праз якую мы набліжаемся да Бога.

²⁰І паколькі гэта было не без клятвы, —

²¹тыя ж свяшчэннікамі сталі без клятвы, а Гэты з клятваю, бо пра Яго ска́зана: “кляўся Гасподзь і не раскаецца: Ты свяшчэннік навек па чыну Мелхіседэкаву”, —

²²то і лепшага запавету паручы́целем стаў Іісус.

²³Прычым тых свяшчэннікаў было многа, бо смерць не дазваляла заставацца назаўсёды;

²⁴а Гэты, паколькі застае́цца вечна, то ма́е свяшчэнства, якое не міна́е,

²⁵таму і можа заўжды спасаць тых, што прыходзяць праз Яго да Бога, бо Ён заўсёды жывы́, каб хада́йнічаць за іх.

²⁶Такі і патрэбен нам быў Першасвяшчэннік: святы, нявінны, беззага́нны, аддзе́лены ад грэшнікаў і ўзне́сены вышэй за нябёсы,

²⁷Які не ма́е патрэбы, як тыя першасвяшчэннікі, прыносіць штодзень ахвяры спачатку за свае грахі, а потым за грахі народа; бо Ён гэта зрабіў раз назаўсёды, калі прынёс у ахвяру Самога Сябе.

²⁸Бо закон ставіць першасвяшчэннікамі людзей, падле́глых сла́басцям; а слова клятвы, якая была пасля закона, паставіла Сына, навек даскана́лага.

 

Раздзел 8

¹А ў тым, пра што гаворым, вось галоўнае: мы маем такога Першасвяшчэнніка, Які сеў праваруч прастола велічы на нябёсах

²як служыцель свяцілішча і скініі ісціннай, якую збудаваў Гасподзь, а не чалавек.

³Бо усякі першасвяшчэннік ставіцца, каб прыносіць дары і ахвяры; таму неабходна, каб і Гэты меў што прыне́сці.

⁴Дык вось, калі б Ён заставаўся на зямлі, то не быў бы свяшчэннікам, паколькі тут ёсць свяшчэннікі, якія па закону прыносяць дары;

⁵яны служаць вобразу і ценю нябеснага, як абве́шчана было Маісею, калі ён збіраўся паставіць скінію: глядзі, ска́зана, зрабі ўсё па ўзору, пака́занаму табе на гары.

⁶Гэты ж Першасвяшчэннік атрымаў служэнне настолькі выдатнейшае, наколькі лепшага Ён пасрэднік запавету, заснаванага на лепшых абяцаннях.

⁷Бо калі б першы запавет быў бездакорны, то не было́ б патрэбы шукаць месца для іншага.

⁸Але прарок, дакара́ючы іх, кажа: “вось, настаџць дні, кажа Гасподзь, калі Я заключу з домам Ізраіля і з домам Іуды новы запавет,

⁹не такі запавет, які Я заключыў з бацькамі іх у той час, калі ўзяў іх за руку, каб вывесці іх з зямлі Егіпецкай; паколькі яны не засталіся ў тым запавеце Маім, то і Я перастаў дбаць пра іх, кажа Гасподзь.

¹⁰Бо вось запавет, які Я заключу з домам Ізраілевым пасля тых дзён, кажа Гасподзь: укладу законы Мае ў думкі іх і напішу іх на сэрцах іх; і буду іх Богам, а яны будуць Маім народам.

¹¹І не будзе вучыць кожны бліжняга свайго, і кожны — брата свайго, кажучы: спазнай Госпада; таму што ўсе, ад малога да вялікага, будуць знаць Мяне;

¹²таму што Я буду міласцівы да няпраўд іх і больш не згадаю грахоў іх і беззаконняў іх”.

¹³Кажучы “новы”, Ён паказаў састарэласць першага; а што зада́ўнілася і старэ́е, тое блізка да знікне́ння.

 

Раздзел 9

¹Дык вось, і першы запавет меў устанаўле́нні пра богаслужэ́нне, а таксама свяцілішча зямное,

²бо ўладкава́на была́ скінія першая, у якой былі́ свяці́льнік, і трапе́за, і хлябы́ выстаўле́ння; яна называ́ецца “Святое”.

³А за другою заве́саю была́ скінія, называ́ная “Святое Святых”,

⁴якая ме́ла залатую кадзі́льніцу і пакрыты з усіх бакоў золатам каўчэг запавету, у якім знаходзіліся залаты́ сасу́д з ма́ннаю, жазло́ Ааро́нава расквітне́лае і скрыжа́лі запаве́ту,

⁵а над ім херувімы славы, якія ахіна́лі месца ўміласціўле́ння; пра гэта няма патрэбы цяпер гаварыць падрабязна.

⁶Пры тым, што гэта так было ўладкава́на, у першую скінію заўсёды ўваходзяць свяшчэннікі, выконваючы служэнне;

⁷а ў другую —раз у год адзін толькі першасвяшчэннік, не без крыві́, якую ён прыно́сіць за сябе і за грахі наро́да, учыненыя з-за няве́дання.

⁸Гэтым Дух Святы паказвае, што яшчэ не адкрыта дарога ў свяцілішча, пакуль стаіць ранейшая скінія.

⁹Яна — вобраз цяперашняга часу, калі прыносяцца дары і ахвяры, якія не могуць зрабіць у сумленні дасканалым таго, хто слу́жыць;

¹⁰яны з патрабаваннямі адносна ежы і пітва, з рознымі абмываннямі і абрадамі, якія датычацца плоці, устаноўлены былі толькі да часу выпраўлення.

¹¹Але Хрыстос, Першасвяшчэннік бу́дучых дабро́т, прыйшоўшы праз бо́льшую і даскана́лейшую скінію, нерукатво́рную, гэта значыць, не звычайнага пахо́джання,

¹²і не з крывёю казлоў і цялят, а са Сваёю Крывёю, раз назаўжды ўвайшоў у свяцілішча і набы́ў ве́чнае адкупле́нне.

¹³Бо, калі кроў быкоў і казлоў і по́пел цялушкі праз акрапле́нне асвяча́е апага́неных, каб чы́стым было́ це́ла,

¹⁴то тым больш Кроў Хрыста, Які Духам Святы́м прынёс Сябе, беззага́ннага, Богу, ачы́сціць сумле́нне наша ад мёртвых спраў, каб мы служы́лі Богу жыво́му і і́сціннаму.

¹⁵І таму Ён — пасрэднік новага запавету, каб у выніку смерці Яго, якая была дзеля адкуплення за правіны, учыненыя ў першым запавеце, пакліканыя да вечнай спадчыны атрымалі абяцанае.

¹⁶Бо, дзе завяшчанне^*, там неабходна, каб настала смерць завяшчальніка,

¹⁷бо завяшчанне дзейнічае пасля смерці; яно не мае сілы, калі завяшчальнік жывы.

¹⁸Таму і першы запавет уведзены быў не без крыві.

¹⁹Бо калі Маісей абвясціў усе запаведзі, прадпі́саныя законам, перад усім народам, то ўзяў кроў цялят і казлоў з вадою і воўнаю чырвонаю і ісопам і акрапіў саму кнігу і ўвесь народ,

²⁰кажучы: “гэта кроў запавету, які запаведаў вам Бог”.

²¹Таксама і скінію, і ўсе сасуды богаслужэбныя акрапіў крывёю.

²²Ды амаль усё паводле закону ачышчаецца крывёю, і без праліцця крыві не бывае прабачэння.

²³Таму і трэба было, каб вобразы нябеснага ачышчаліся гэтак, а само нябеснае — ахвярамі, лепшымі за гэтыя.

²⁴Бо Хрыстос увайшоў не ў рукатворнае свяцілішча, якое з’яўляецца вобразам ісціннага, а ў самое неба, каб стаць сёння перад абліччам Божым дзеля нас,

²⁵і не для таго, каб шмат разоў прыносіць Сябе ў ахвяру, як першасвяшчэннік, які ўваходзіць у свяцілішча штогод з чужою крывёю;

²⁶інакш належала б Яму шмат разоў пакуты прымаць ад пачатку свету. А цяпер, пры канцы вякоў, Ён раз назаўжды з’явіўся для знішчэння граху ахвяраю Сваёю.

²⁷І як людзям належыць адзін раз памерці, а потым суд,

²⁸так і Хрыстос, адзін раз прынёсшы Сябе ў ахвяру, каб узяць грахі многіх, другі раз з’я́віцца не для ачышчэння ад граху, а дзеля спасення тых, што чакаюць Яго.

 

 

Раздзел 10

¹Таму што закон, маючы цень будучых даброт, а не сам вобраз рэчаў, аднымі і тымі ж ахвярамі, якія кожны год пастаянна прыносяцца, ніколі не можа зрабіць даскана́лымі тых, што прыходзяць з імі.

²Інакш перасталі б прыносіць іх, бо тыя, што выконваюць служэнне, будучы адзін раз ачы́шчанымі, не мелі б ужо ніякага ўсведамле́ння грахоў.

³Наадварот, ахвяры нага́дваюць пра грахі штогод,

⁴бо немагчыма, каб кроў быкоў і казлоў знішча́ла грахі.

⁵Таму Хрыстос, уваходзячы ў свет, кажа: “ахвяры і прынашэ́ння Ты не пажада́ў, а ўгатава́ў Мне цела;

⁶усеспале́нняў і ахвяр за грэх не ўпадаба́ў Ты.

⁷Тады Я сказаў: вось, іду, як у пачатку кнігі напісана пра Мяне, каб вы́канаць волю Тваю, Божа”.

⁸Сказаўшы перш, што “ні ахвяры, ні прынашэння, ні ўсеспаленняў, ні ахвяры за грэх, якія прыносяцца паводле закона, не пажада́ў і не ўпадаба́ў Ты”,

⁹Ён потым дадаў: “вось, іду, каб вы́канаць волю Тваю, Божа”. Ён адмяня́е першае, каб пастанавіць другое.

¹⁰Па гэтай волі мы асвячо́ны прынашэ́ннем Цела Іісуса Хрыста раз назаўжды.

¹¹І кожны свяшчэннік штодзень стаіць, слу́жачы і шмат разоў прыно́сячы адны і тыя ж ахвяры, якія ніколі не могуць зняць грахі.

¹²А Ён, прынёсшы адну ахвяру за грахі, назаўсёды сеў праваруч Бога,

¹³чакаючы з таго часу, пакуль ворагі Яго будуць пакладзены “у падножжа ног Яго”;

¹⁴бо адным прынашэ́ннем Ён назаўсёды зрабіў даскана́лымі тых, хто асвяча́ецца.

¹⁵Пра гэта сведчыць нам і Дух Святы, бо ска́зана:

¹⁶“вось запавет, які Я заключу з імі пасля тых дзён, кажа Гасподзь: укладу законы Мае́ ў сэ́рцы іх, і ў думках іх напішу іх”, а потым:

¹⁷“і грахоў іх і беззаконняў іх не згадаю больш”.

¹⁸А дзе ёсць прабачэнне грахоў, там не патрэбна прынашэ́нне за грэх.

¹⁹Дык вось, браты, маючы адвагу ўваходзіць у свяцілішча дзякуючы Крыві Іісуса Хрыста, шля́хам новым і жывым,

²⁰які Ён зноў адкрыў нам праз заслону, гэта значыць, праз Плоць Сваю,

²¹і маючы Свяшчэнніка вялікага над домам Божым,

²²будзем прыступа́ць са шчырым сэрцам, у паўнаце́ веры, ачы́сціўшы сэ́рцы ад ліхога сумле́ння і абмы́ўшы цела вадою чыстаю,

²³будзем трымацца вызна́ння надзеі непахі́сна, бо верны Той, Хто абяцаў;

²⁴і будзем ува́жлівымі адно да аднаго, заахво́чваючы да любові і добрых спраў;

²⁵не будзем пакіда́ць сходу нашага, як гэта для некаторых стала звы́чаем, а будзем падтры́мліваць адно аднаго, і тым больш, чым бліжэй вы бачыце дзень той.

²⁶Бо калі мы, атрыма́ўшы пазна́нне ісціны, па сваёй волі грашы́м, то ўжо больш няма ахвяры за грахі,

²⁷а застае́цца нейкае страшнае чака́нне суду́ і лџтасць агнџ, гатовага пажэ́рці супраціўных.

²⁸Калі таго, хто адкінуў закон Маісееў, пры двух альбо трох све́дках, без літасці караюць смерцю,

²⁹наколькі ж цяжэ́йшага, думаеце вы, пакара́ння ва́рты будзе той, хто зневажа́е Сына Божага, і не прызнае́ за святыню Кроў запавету, якою быў асвячоны, і Духа благадаці абража́е?

³⁰Бо мы ведаем Таго, Хто сказаў: “помста — Мая, Я адплачу́, кажа Гасподзь”. І яшчэ: “Гасподзь будзе судзіць народ Свой”.

³¹Страшна трапіць у рукі Бога жывога!

³²Успо́мніце ж ранейшыя дні вашы, калі вы, будучы прасве́тленымі, вы́стаялі ў вялікім подзвігу пакут,

³³ці самі падляга́ючы прылџдным знява́гам і мукам, ці тое ж падзяля́ючы з іншымі;

³⁴бо вы і маім кайдана́м спагада́лі, і рабава́нне сваёй маёмасці прыма́лі з радасцю, ведаючы, што ёсць у вас на нябёсах маёмасць лепшая і вечная.

³⁵Дык не пакіда́йце спадзява́ння вашага, якому нале́жыць вялікая ўзнагарода.

³⁶Стойкасць патрэбна вам, каб, вы́канаўшы волю Божую, атрыма́ць абяца́нае;

³⁷бо ”яшчэ трохі, зусім крыху, і Той, Хто ма́е прыйсці, прыйдзе і не запо́зніцца.

³⁸Праведны ж вераю жыць будзе; а калі хто адсту́піцца, не ўпадаба́е яго душа Мая”.

³⁹Але мы не з тых, хто адступа́ецца на пагібель, а стаім у веры дзеля ўратава́ння душы́.

 

Раздзел 11

¹Вера ж — гэта перакана́насць у спадзява́ным і ўпэ́ўненасць у рэ́чах нябачных.

²Праз яе атрымалі сведчанне продкі.

³Вераю спазнаём, што сусвет ўладкава́ны словам Божым, так што з няба́чнага ўзнікла ба́чнае.

⁴Вераю Авель прынёс Богу ахвяру лепшую, чым Каін; праз яе ён атрыма́ў све́дчанне, што ён праведны, як засве́дчыў Бог пра дары яго; ёю і пасля смерці ён праця́гвае гаварыць.

⁵Вераю Яно́х перане́сены быў, так што не ўбачыў смерці; і не знайшлі яго, таму што Бог перанёс яго. Бо раней, чым ён быў перане́сены, атрыма́ў ён све́дчанне, што дагадзіў Богу.

⁶А без веры дагадзіць Богу немагчыма; бо той, хто прыхо́дзіць да Бога, павінен верыць, што Ён ёсць, і тым, хто шукае Яго, Ён дае ўзнагароду.

⁷Вераю Ной, будучы апаве́шчаны пра яшчэ нябачнае, з богабая́знасцю збудава́ў каўчэг для выратава́ння дому свайго; ёю асудзіў ён свет і стаў спадкае́мцам пра́веднасці па веры.

⁸Вераю Аўраам паслу́хаўся паклікання ісці ў краіну, якую нале́жала яму атрымаць у спа́дчыну, і пайшоў, не ведаючы, куды ідзе.

⁹Вераю пасяліўся ён на зямлі абетава́най, як на чужой, і жыў у шатрах з Ісаакам і Іакавам, сунасле́днікамі таго ж абетава́ння;

¹⁰бо ён чакаў горада, які ма́е трыва́лыя падму́ркі, горада, майстар і ствара́льнік якога — Бог.

¹¹Вераю і сама Сарра, будучы бясплоднаю, атрымала здольнасць зача́ць і насуперак свайму ўзросту нарадзіла, бо ведала, што верны Той, Хто абяцаў.

¹²А таму ад аднаго, і прытым амярцве́лага, нарадзілася так многа, як зорак на небе і як пяску незлічонага на беразе мора.

¹³Усе яны памерлі ў веры, не атрымаўшы абяцанага, а толькі здалёк бачылі яго, і віта́лі, і казалі пра сябе, што яны чужынцы і вандроўнікі на зямлі;

¹⁴бо тыя, хто так гаворыць, ясна паказваюць, што шукаюць бацькаўшчыну.

¹⁵І калі б яны мелі ў думках тую, з якой выйшлі, то ў іх была б магчымасць вярнуцца;

¹⁶але цяпер яны імкнуцца да лепшага, гэта значыць, да нябеснага; таму і Бог не саромеецца іх, называючы Сябе іх Богам: бо Ён падрыхтаваў ім горад.

¹⁷Вераю Аўраам, праходзячы выпрабава́нне, прынёс у ахвяру Ісаака, і прыносіў адзінароднага ён, які атрыма́ў абетава́нні

¹⁸і якому было́ ска́зана: “у Ісааку будзе назва́на тваё патомства”;

¹⁹бо ён думаў, што Бог мае сілу і з мёртвых уваскраша́ць, таму і атрымаў яго як вобраз уваскрасе́ння.

²⁰Вераю ў будучыню Ісаак благаславіў Іакава і Ісава.

²¹Вераю Іакаў, паміра́ючы, благаславіў кожнага з сыноў Іосіфа і пакланіўся, абапіра́ючыся на верх жазла́ свайго.

²²Вераю Іосіф пры сконе нагада́ў пра выхад сыноў Ізраілевых і даў наказ наконт касце́й сваіх.

²³Вераю Маісей пасля нараджэння быў хава́ны тры месяцы бацька́мі сваімі; бо яны бачылі, што дзіця́ прыгожае, і не пабая́ліся царскага загаду.

²⁴Вераю Маісей, стаўшы дарослым, адмовіўся называцца сы́нам дачкі фараонавай,

²⁵і пажада́ў лепш пакутаваць з народам Божым, чым мець часовае грахоўнае задавальне́нне,

²⁶і палічыў, што цярпець знявагі дзеля Хрыста — бо́льшае багацце, чым егіпецкія скарбы; бо ён глядзеў на будучую ўзнагароду.

²⁷Вераю пакінуў ён Егіпет, не пабаяўшыся гневу царскага; бо ён, бы́ццам бачачы Нябачнага, быў цвёрдым.

²⁸Вераю здзейсніў ён пасху і акрапленне крывёю, каб вынішчальнік першынцаў не крануў іх.

²⁹Вераю перайшлі яны Чырвонае мора, як па сушы, што паспрабавалі зрабіць Егіпцяне — і патанулі.

³⁰Вераю рухнулі сцены Іерыхонскія пасля сямідзённага абходу вакол іх.

³¹Вераю Рааў-блудніца, з мірам прыняўшы выведнікаў (і правёўшы іх іншай дарогаю), не загінула з нявернымі.

³²І што яшчэ скажу? Не хопіць мне часу, каб расказваць пра Гедэона, Варака і Самсона, пра Іефая, Давіда і Самуіла, і іншых прарокаў,

³³якія вераю скара́лі царствы, вяршы́лі справядлівасць, атры́млівалі абяцанае, закрыва́лі пашчы львам,

³⁴гасі́лі сілу агню, пазбяга́лі вастрыя́ мяча, станавіліся дужымі пасля немачы, былі моцнымі на вайне, праганялі войскі чужы́нцаў;

³⁵жанчыны атры́млівалі паме́рлых сваіх уваскрэ́слымі; а іншыя заму́чаны былі́, адмовіўшыся ад вызвале́ння, каб дасягну́ць уваскрасе́ння ў лепшае жыццё;

³⁶іншыя перане́слі здзекі і пабоі, а таксама зняво́ленне і цямні́цу,

³⁷былі пабіты камянямі, былі перапілава́ны, катава́ны, паміралі, забітыя мячом, блука́лі ў авечых і казіных скурах, цярпелі няста́чы, уціск, злобу;

³⁸тыя, каго не варты быў увесь свет, блука́лі па пусты́нях, і гарах, і пячорах, і цясні́нах зямных.

³⁹І ўсе яны, хоць і заслужы́лі пахвалу́ за веру, не атрыма́лі абяца́нага,

⁴⁰таму што Бог прадугле́дзеў для нас нешта лепшае, каб яны не без нас дасягну́лі даскана́ласці.

 

Раздзел 12

¹Таму і мы, вакол сябе маючы такое вялікае воблака све́дкаў, скінем усякі цяжа́р і грэх, які з лёгкасцю апу́твае нас, і цярпліва будзем здзяйсня́ць прызна́чаны нам подзвіг,

²гле́дзячы на Правадыра́ і Здзяйсня́льніка веры, Іісуса, Які, замест той радасці, якая была перад Ім, перацярпе́ў крыж, не зважа́ючы на га́ньбу, і сеў праваруч прастола Божага.

³Так што думайце пра Таго, Хто перацярпе́ў ад грэшнікаў такую да Сябе варожасць, каб вы не знемаглі́ і не аслабе́лі ду́шамі вашымі.

⁴Вы яшчэ не да крыві змагаліся ў супрацьстая́нні граху́

⁵і забылі настаўле́нне, якое да вас як да сыноў зве́рнута: “сыне мой! не будзь легкадумны ў адносінах да пакарання ад Госпада і не знемага́й, калі Ён выкрыва́е цябе.

⁶Бо Гасподзь, каго любіць, таго карае, і б’е кожнага сына, якога прымае”.

⁷Калі вы церпице́ пакаранне, то Бог абыходзіцца з вамі як з сынамі. А хіба́ ёсць такі сын, якога б не караў бацька?

⁸Калі ж застаяце́ся без пакарання, якому падляга́юць ўсе, то вы — незаконныя дзеці, а не сыны.

⁹Прытым, калі мы, кара́ныя бацька́мі нашымі па плоці, шанавалі іх, то хіба́ ж не намнога больш мы павінны быць пакорнымі Айцу духаў, каб жыць?

¹⁰Бо яны каралі нас паводле свайго разумення на нямногія дні; а Ён — на карысць нам, каб мы сталі супольнікамі святасці Яго.

¹¹Усякае пакаранне ў цяперашні час здаецца не радасцю, а смуткам, але пазней тым, хто праз яго наву́чаны, яно дае мірны плод праведнасці.

¹²Таму ўмацу́йце апу́шчаныя рукі і аслабе́лыя калені

¹³і прамыя сцежкі рабіце нагам вашым, каб кульгавае не вывіхнулася, а лепш ацалілася.

¹⁴Імкні́цеся да міру з усімі і да святасці, без якой ніхто не ўбачыць Госпада;

¹⁵будзьце пільнымі, каб хто не страціў благадаці Божай; каб які горкі корань, выраста́ючы, не нарабіў шкоды і каб праз яго не апаганіліся многія;

¹⁶каб не было сярод вас такога блудніка́ альбо бязбожніка, як Ісаў, які за адну страву аддаў першародства сваё.

¹⁷Бо вы ведаеце, што і пасля таго ён, жада́ючы ўнасле́даваць благаславенне, быў адве́ргнуты, таму што не знайшоў магчымасці перамяніць рашэнне бацькі, хоць і шукаў гэтага са слязьмі.

¹⁸Вы ж наблізіліся не да гары, да якой можна дакрануцца, не да агню палаючага, і змроку, і цемры, і буры,

¹⁹не да трубнага гуку і гучання слоў, пачуўшы якія, усе прасілі, каб нічога больш да іх не прамаўлялася,

²⁰бо яны не маглі вы́трываць таго, што было́ зага́дана: “нават калі звер дакранецца да гары, ён будзе пабіты камянямі (альбо працяты стралою);

²¹і такім страшным было гэтае відовішча, што Маісей сказаў: “я ў страху і трымценні”.

²²А наблізіліся вы да гары Сіён і да горада Бога жывога, да нябеснага Іерусаліма і да незлічонага мноства ангелаў,

²³да ўрачыстага сабору і Царквы першынцаў, запісаных на нябёсах, і да Суддзі ўсіх — Бога, і да духаў праведнікаў, якія дасягнулі дасканаласці,

²⁴і да Пасрэдніка новага запавету — Іісуса, і да Крыві акрапле́ння, якая прамаўляе лепш, чым Авелева.

²⁵Глядзіце, не адмаўляйцеся слухаць Таго, Хто гаворыць. Бо калі не пазбеглі пакарання тыя, што адмовіліся слухаць таго, хто прамаўляў на зямлі, то тым больш не пазбегнем мы, калі адве́рнемся ад Таго, Хто прамаўляе з нябёс,

²⁶Таго, Чый голас тады пахіснуў зямлю, і Хто цяпер паабяцаў, кажучы: “яшчэ раз пахісну́ не толькі зямлю, але і неба”.

²⁷А словы “яшчэ раз” азначаюць перамяне́нне таго, што будзе пахі́снута, як створанае, каб засталося непахіснае.

²⁸Дык вось, прымаючы Царства непахіснае, будзем захоўваць благадаць і ёю служы́ць Богу так, як Яму даспадобы, з набо́жнасцю і страхам,

²⁹таму што Бог наш — гэта агонь знішча́льны.

 

Раздзел 13

¹Браталюбства між вамі няхай трыва́е.

²Пра гасціннасць не забывайце; бо дзякуючы ёй некаторыя, самі таго не ведаючы, гасцінна прынялі Ангелаў.

³Па́мятайце пра вязняў, ні́бы і вы ў няволі разам з імі, і пра тых, што пакуты церпяць, бо і самі вы знаходзіцеся ў целе.

⁴Шлюб няхай будзе ва ўсіх у пашане і ложа неапага́ненае; а блуднікоў і пралюбадзеяў будзе судзі́ць Бог.

⁵Не будзьце срэбралюбнымі, будзьце задаволены тым, што ёсць. Бо Сам Ён сказаў: “не пакіну цябе і не адступлюся ад цябе”,

⁶таму мы смела гаворым: “Гасподзь мне Памочнік, і я не буду баяцца: што́ зробіць мне чалавек?”

⁷Па́мятайце настаўнікаў вашых, якія абвяшча́лі вам слова Божае, і, гледзячы на завяршэнне іх жыццёвага шляху, пераймайце веру іх.

⁸Іісус Хрыстос учора, і сёння, і навекі — той самы.

⁹Вучэннямі рознымі і чужароднымі не захапляйцеся; бо добра благадаццю ўмацоўваць сэрцы, а не стравамі, ад якіх не атрымалі карысці тыя, што рабілі так.

¹⁰Мы маем ахвярнік, ад якога не маюць права есці служы́целі скініі.

¹¹Паколькі целы жывёл, кроў якіх дзеля ачышчэння граху ўносіцца першасвяшчэннікам у свяцілішча, спальваюцца па-за ста́нам,

¹²то і Іісус, каб асвяціць людзей Сваёю Крывёю, прыня́ў пакуты па-за брамай.

¹³Дык выйдзем жа да Яго за стан, несучы́ на сабе Яго ганьбу;

¹⁴бо мы не маем тут пастаяннага горада, а шукаем таго, які будзе.

¹⁵Будзем жа праз Яго няспынна ўзносіць Богу ахвяру хвалы, гэта значыць, плод вуснаў, якія праслаўляюць імя́ Яго.

¹⁶Не забывайце таксама пра дабрачыннасць і ўзаемную дапамогу, бо такія ахвяры даспадобы Богу.

¹⁷Слухайцеся настаўнікаў вашых і будзьце пакорлівымі, бо яны нядрэмна дбаюць пра ду́шы вашы, будучы абавязанымі даць за іх адказ; няхай яны робяць гэта з радасцю, а не ўздыхаючы, бо гэта вам не на карысць.

¹⁸Маліцеся за нас, бо мы ўпэўнены, што маем добрае сумленне, жадаючы ва ўсім паводзіць сябе добра.

¹⁹Асабліва ж прашу рабіць гэта, каб я хутчэй быў вернуты вам.

²⁰А Бог міру, Які ўзняў з мёртвых вялікага Пастыра авечак, Крывёю запавету вечнага, Госпада нашага Іісуса Хрыста,

²¹няхай удаскана́ліць вас ва ўсякай добрай справе, дзеля выканання волі Яго, творачы ў вас добраўго́днае Яму праз Іісуса Хрыста, Якому слава на векі вякоў. Амінь.

²²Прашу вас, браты, трымайцеся гэтага слова настаўлення; я ж і напісаў вам коратка.

²³Ведайце, што брат наш Цімафей вы́звалены; калі ён неўзабаве прыйдзе, я разам з ім пабачу вас.

²⁴Вітайце ўсіх настаўнікаў вашых і ўсіх святых. Вітаюць вас тыя, што з Італіі.

²⁵Благадаць з усімі вамі. Амінь.